Team Vroegsignalering voorkomt oplopende schulden

Goed voorbeeld doet volgen

Vanaf 1 januari 2021 zijn gemeenten verplicht om inwoners met schulden op te sporen en hulp te bieden. In plaats van begin dit jaar in actie te komen, startte de gemeente Maastricht in 2020 al met een pilot. “We werken met een automatisch systeem”, legt Bente Mom van Kredietbank Limburg uit. Samen met Sociale Zaken Maastricht Heuvelland en welzijnsorganisatie Trajekt maakt zij onderdeel uit van het Team Vroegsignalering. “Melders, zoals woningcorporaties, kunnen hierin aangeven wanneer iemand bijvoorbeeld een maand huurachterstand heeft. Afhankelijk van de melding wordt er een brief gestuurd waarin we vragen of iemand hulp nodig heeft. Als er hogere schulden zijn, gaan twee leden van het Team Vroegsignalering langs voor een huisbezoek.”

Ervaring

Dankzij de pilot is er veel ervaring opgedaan. “Er sluiten steeds meer melders aan, zoals energiebedrijven, zorgverzekeringen en WML. We sturen nu altijd voorafgaand aan een huisbezoek een brief. Dat helpt. Zo zijn mensen voorbereid en kunnen ze aangeven als ze ondertussen al actie hebben ondernomen.” Inwoners van Maastricht kunnen natuurlijk ook altijd zelf contact opnemen met Team Vroegsignalering. “Als ze vragen hebben of ergens tegenaan lopen kunnen ze ons bellen of mailen”, vertelt Nicole. “Hoe vroeger je aan de bel trekt, hoe eenvoudiger de oplossing is en hoe meer we kunnen voorkomen.”

Huisbezoek

Zo’n huisbezoek klinkt best ingrijpend. Addie Redmeijer van Trajekt: “De reacties zijn divers. Sommigen zijn boos, vragen hoe het kan dat wij weten van hun geldproblemen. Mensen weten vaak nog niet dat de gemeente sinds kort deze wettelijke verplichting heeft. Dat leggen we ze dan rustig uit. We vragen vervolgens wat er aan de hand is en of we kunnen ondersteunen. Eigenlijk hebben we gewoon een goed gesprek. We zijn geen incassobureau of deurwaarder, we zijn er voor hun.” Het gaat vooral om het opbouwen van een vertrouwensband en mensen laten inzien om hulp te accepteren, aldus het team. Regelmatig zijn de problemen breder dan alleen de financiën. Dan spelen er bijvoorbeeld psychische zaken. Daarom is Trajekt aangesloten bij het team. “We overladen mensen niet met instanties en telefoonnummers, maar kijken welk probleem de hoogste prioriteit heeft”, zegt Bente. “Soms kunnen we direct een afspraak voor ze maken voor budgetbeheer bijvoorbeeld. Of verwijzen we naar het Sociaal Team in de wijk.” Ten slotte krijgen mensen altijd informatiemateriaal om later nog eens op het gemak na te lezen.

‘Daar doen we het voor’

“We zien de laatste tijd de doelgroep steeds breder worden”, stelt Nicole. “Doordat we zo vroeg mogelijk en zo snel mogelijk ondersteuning willen bieden.” Studenten die veelal in de horeca werken, verloren door corona hun baan. “Daar zijn de klappen gevallen”, ziet Addie. “Die zes weken overgang naar een uitkering is dan soms net iets te lang. Gelukkig trekt de arbeidsmarkt aan en proberen velen het op eigen kracht. In zo’n geval laten we wel een folder van ons achter, mocht het toch niet lukken. Dan kunnen ze altijd bij ons terecht.” Natuurlijk zijn er ook mensen die hulp weigeren. “Dan is het voor ons zoeken”, vertelt hij. “De klant is uiteindelijk in controle, onze ondersteuning is vrijblijvend. Soms geef ik dan wel een tip, zoals Stichting De Gouwe of Stichting Leergeld. Met een kleine interventie behaal je vaak grote resultaten. Daar doen we het voor.”  

Escalatie voorkomen

Zoals altijd bij preventie: het is niet in harde cijfers uit te drukken wat er precies wordt voorkomen. “Klopt, maar wij kennen wel de crisissituaties waarbij niet is ingegrepen en de zaak escaleert, tot aan woningontruiming toe. Die ellende proberen wij te voorkomen”, vertelt Addie. “Voorafgaand aan de pilot zijn we bij andere gemeenten gaan kijken die al met een dergelijk team werkten. Zij zagen dat 45 procent van de gevallen wordt voorkomen.” Om dit cijfer te duiden vertelt Nicole: “Doorgaans wachten mensen zo’n vier, vijf jaar met zelf contact opnemen, maar dan zijn de schulden al opgelopen tot zo’n €40.000,-.” Dankzij het Team Vroegsignalering wordt er nu naast alle kosten die dit met zich meebrengt, bovenal een hoop menselijk leed voorkomen.

Herken je deze situatie of heb je zelf vragen? Neem dan contact op met Team Vroegsignalering: 043 350 41 93 of vroegsignalering [at] maastricht.nl (vroegsignalering[at]maastricht[dot]nl).