De strijd tegen plastic zwerfafval
Plastic: handig materiaal. Het is licht, goedkoop en voor van alles en nog wat te gebruiken. Maar het hoort niet thuis in de natuur. Plastic wordt namelijk niet afgebroken in de natuur en het bevat vaak giftige stoffen. Helaas belandt plastic toch vaak in de natuur. Hoe er wordt samengewerkt om plastic zwerfafval tegen te gaan en wat je er zelf tegen kunt doen? Dat lees je in dit artikel.
Plastic zwerfafval is een groot probleem, niet alleen in Nederland, maar ook internationaal. Denk aan de plasticsoep in zee. Via de Maas en andere rivieren komt plastic daar terecht. En wat niet naar zee gaat, blijft als troep achter in ons landschap. Veel van het plastic zwerfafval bestaat uit plastic voor eenmalig gebruik (Single Use Plastic), zeg maar wegwerpplastic. Op Europees niveau zijn er daarom afspraken gemaakt om dit soort zwerfafval tegen te gaan.
Regels voor wegwerpplastic
De Nederlandse overheid heeft die afspraken vertaald naar nieuwe regels tegen wegwerpplastic. Zo zijn sommige plastic wegwerpproducten sinds 3 juli 2021 verboden, zoals plastic bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes. Winkels mogen hun bestaande voorraden nog wel verkopen. Maar langzaam maar zeker verdwijnen deze plastic producten uit het schap en worden ze vervangen door betaalbare, duurzame oplossingen. We zien dat bedrijven (ook in Maastricht) goed op weg zijn en allerlei slimme alternatieven bedenken voor wegwerpproducten.
Statiegeld
Statiegeld is een bewezen oplossing om het probleem van zwerfafval tegen te gaan. Sinds 1 juli is daarom statiegeld op kleine plastic flesjes ingevoerd. En met succes! Tijdens de World Clean Up Day afgelopen september bleek dat het aandeel flesjes in het gevonden zwerfafval met 37 procent is afgenomen. De flesjes zijn op allerlei plekken in te leveren. Denk aan grote supermarkten en tankstations, maar ook sportverenigingen, pretparken en bioscopen. Vanaf 31 december 2022 komt er ook statiegeld op blikjes.
Producenten ook aan zet
De overheid wil dat producenten van wegwerpplastic mee gaan betalen aan de kosten voor het opruimen van (zwerf)afval. Daarnaast wil ze dat producenten de consumenten informeren over hoe zij zwerfafval kunnen voorkomen. Hierover worden afspraken gemaakt.
Wat kan ik zelf doen?
Om zelf plastic zwerfafval te voorkomen, kun je een aantal dingen doen.
- Voor de hand liggend, maar toch: koop geen of minder plastic wegwerpproducten. Bedenk iedere keer of je het écht nodig hebt. Als je het niet koopt, hoef je het ook niet weg te gooien. Geen rietje is nog altijd beter dan 1 rietje.
- Kies voor producten die je kunt (her)gebruiken. Neem bijvoorbeeld je eigen boodschappentas mee als je boodschappen doet. En gebruik gewoon bestek in plaats van plastic bestek als je gaat picknicken.
- Let erop dat je producten koopt die gemaakt zijn van materiaal dat hergebruikt kan worden. Glas en blik kunnen we bijvoorbeeld goed opnieuw gebruiken.
- Vermijd onnodige verpakkingen. Vers gekochte groenten en fruit zonder verpakking zijn gezonder en duurzamer dan voorgesneden en verpakte groenten en fruit.
- Probeer minder of geen kleinverpakkingen (voor kinderen) te kopen. Koop bijvoorbeeld een grote pot appelmoes waarvan je de inhoud in kleinere herbruikbare bakjes verdeelt. Het kost iets meer tijd maar de milieuwinst is groot.
- Gooi schoon plastic verpakkingsmateriaal gratis weg bij de milieuperrons. Ander plastic kun je kwijt bij de milieuparken of in de restzak. In de afvalscheidingswijzer van onze Milieu App zie je wat waar hoort.
Wat doet de gemeente eigenlijk?
We geven inwoners informatie en tips, bijvoorbeeld via een bericht als dit. Maar daarnaast werken we als gemeente natuurlijk ook aan het terugdringen van plastic (zwerf)afval. Zo zijn we actief lid van de statiegeldalliantie en pleiten we via die weg al langer voor statiegeld op flesjes (en blikjes). In onze eigen organisatie zijn we al overgestapt van plastic bekertjes en roerstaafjes naar afwasbaar servies. Verder hebben we Maastrichtse vestigingen van supermarkten en hun hoofdkantoren gevraagd om te verduurzamen en verpakkingen te verminderen om zo afval te voorkomen en zwerfafval terug te dringen. Daarnaast gaan we organisatoren helpen om plastic zwerfafval bij evenementen tegen te gaan.
Samen tegen zwerfafval
Samen met het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie Maastricht en regio (CNME) leren we kinderen en jongeren om beter om te gaan met afval. Ook geven we bekendheid aan en stimuleren deelname aan opschoonacties, zoals Schone Maas, Landelijke Opschoon Dag, World CleanUp Day en lokale acties in wijken en bij scholen. Jaarlijks prikken gemeentemedewerkers en vrijwilligers zo’n 41.000 zakken zwerfafval in Maastricht. Heb jij ook schoon genoeg van zwerfafval? Doe dan bijvoorbeeld mee met #PickitUp. Dit is een gezamenlijke campagne van de gemeente en het CNME. Op www.pickitup-maastricht.nl lees je meer en over hoe je kunt meehelpen met de strijd tegen zwerfafval.
